Thừa kế tài sản tại Việt Nam có hai loại chính theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015, đó là:
1. Thừa kế theo di chúc
Thừa kế theo di chúc là trường hợp người chết đã lập di chúc để xác định rõ tài sản của mình sẽ được chia cho ai. Di chúc có thể được lập bằng văn bản hoặc miệng (trong trường hợp đặc biệt, như khi người chết không thể viết). Di chúc sẽ thể hiện ý chí của người lập di chúc về việc phân chia tài sản.
Các đặc điểm của thừa kế theo di chúc:
Di chúc hợp pháp: Di chúc phải hợp pháp, rõ ràng và không vi phạm các quy định của pháp luật.
Người thừa kế: Những người được chỉ định trong di chúc sẽ có quyền thừa kế tài sản theo ý muốn của người lập di chúc.
Di chúc không hợp pháp: Nếu di chúc không hợp pháp (ví dụ, vi phạm quyền thừa kế của những người thừa kế theo pháp luật), thì sẽ không có hiệu lực và tài sản sẽ được chia theo pháp luật.
2. Thừa kế theo pháp luật
Thừa kế theo pháp luật là trường hợp người chết không có di chúc, hoặc di chúc không hợp pháp, hoặc có di chúc nhưng không thể thực hiện hết các nội dung của di chúc. Trong trường hợp này, tài sản của người chết sẽ được chia theo các quy định của pháp luật.
Các đặc điểm của thừa kế theo pháp luật:
Thứ tự ưu tiên: Pháp luật quy định rõ thứ tự và quyền lợi của những người được thừa kế. Các nhóm người thừa kế sẽ được phân chia tài sản theo thứ tự ưu tiên sau:
Hàng thừa kế thứ nhất: Bao gồm vợ/chồng, con cái (bao gồm con đẻ, con nuôi và con ngoài giá thú).
Hàng thừa kế thứ hai: Bao gồm cha mẹ, anh chị em ruột, ông bà, cô dì, chú bác, v.v.
Phân chia tài sản: Tài sản sẽ được chia đều giữa các người thừa kế trong mỗi hàng thừa kế. Nếu có nhiều người trong một hàng thừa kế, tài sản sẽ được chia đều, trừ khi có thỏa thuận khác.
Tóm lại:
Thừa kế theo di chúc: Là khi người chết có di chúc hợp pháp để phân chia tài sản.
Thừa kế theo pháp luật: Là khi người chết không có di chúc hoặc di chúc không hợp pháp, tài sản sẽ được chia theo các quy định của pháp luật.
Mỗi loại thừa kế có những quy định và thủ tục riêng biệt, nhưng mục tiêu chung là đảm bảo quyền lợi hợp pháp của những người thừa kế.